VẺ ĐẸP CHUYỂN ĐỘNG NƠI
NGÀN NĂM MÂY BAY
Bút ký Nguyễn Nguyên An
Chúng tôi đến nhà Bảo An một ngày hè hé
nắng, mù sương. Đoàn nghỉ ở biệt thự Kim Giao. Biệt thự này là một trong 4 biệt
thự đang hoạt động. Năm 1932 một kỹ sư người Pháp là
Girard đã tổ chức khai phá vùng núi này nhằm phát triển du lịch phục vụ giới
thượng lưu thời đó cùng các quan chức của Pháp. Khí
hậu của núi Bạch Mã rất đặc biệt. Nhiệt độ ở đây luôn thấp hơn 7-10 độ C so với
những vùng lân cận. Đây cũng là một trong những vùng đất ẩm ướt nhất Việt Nam,
nơi ngàn mây bay với lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 9.000 mm/ năm. Tôi
đi một mình giữa rừng cây, giữ trầm mặc của đất đá và trong tiếng lao xao ngàn
lá, tiếng chim hót, chim cu gù cùng những đám mây lướt qua như khói tỏa, lòng
tôi vừa mới tràn đầy lo toan giờ bỗng yên tĩnh lạ thường. Có phải đây là năng
lượng của Vườn Quốc Gia Bạch Mã (VQGBM) có khả năng tịnh hóa những phồn tạp, khuấy
động từ cuộc sống và giảm stress cho người bị thần kinh căng thẳng. Con đường tôi
đi là một trong nhiều con đường đẹp, độc đáo, hoang dã dành cho những ai thích
khám phá thiên nhiên. “Với 45 phút đi bộ
và leo núi bạn có thể học được nhiều điều mới lạ từ thiên nhiên. Hãy giữ yên
lặng và khá phá những điều bí ẩn của thiên nhiên!”. Vâng, tôi đang chạm vào
sự im ắng của rừng, sự linh thiêng của núi và cả sự vô thường của những đám mây
bay...

Tôi
men theo đường mòn lên Vọng Hải Đài, đường đầy mây bay, mây tan, mây tụ những
hình kỳ thú và chen kẻ lá, tạo ra một vẻ đẹp chuyển động thiêng liêng. Đây có
độ cao 1.450 m. Đứng mấp mé trên mái ngói xi măng của Vọng Hải Đài. Trước mắt
tôi trùng trùng mây, trùng trùng đồi núi rừng xanh. Mây như một bức màn sương
trắng bao la từ từ hé mở ra một cảnh quan hùng vĩ của những dãy núi nối tiếp lan
ra tận biển Đông. Anh Hoái bạn mới của tôi, nói: “Ngày nắng trong, có thể nhìn được vịnh Lăng Cô, Hồ Truồi,
tượng Phật ở Bà Nà Đà Nẵng anh ạ”. Hành tinh chúng ta là hành tinh xanh, Việt Nam là một đất nước cẩm tú
thấm đẫm sắc xanh, Huế là một thành phố xanh, trầm mặc và yên tĩnh giữa lòng của
Tổ Quốc mến yêu. Nghĩ về sắc xanh của biển, của bầu trời và rừng cây tôi luôn
cảm nhận sự chở che bao dung mầu nhiệm của màu xanh ấy. Ở đây, không chỉ có vẻ
đẹp nguyên sơ của núi rừng mà cón hiện diện một vẻ đẹp chuyển động của những
đám mây bay. Các nữ nghệ sĩ múa Ba-Lê vốn đẹp, khi chuyển động họ càng đẹp,
càng chuyển động họ càng đẹp lung linh, thánh thiện hơn. Núi Bạch Mã là nơi ngàn
năm mây bay, nơi ngàn năm mây luồn trong trong ngàn lá, mây vương vấn đường
người đi, mây chung sống với du khách, mây ùa vào phòng đem theo cái se se lạnh
của buổi tàn đông vào ngày hè ẩm ướt, mây cùng với rừng thiêng, khe suối tạo ra
một vẻ đẹp đặc trưng và riêng biệt của Bạch Mã mà không nơi nào có được. Đấy là
vẻ đẹp chuyển động Bạch Mã.

Chúng tôi xuất phát từ
biệt thự Đỗ Quyên. Đây là một biệt đẹp bởi tường xây bằng đá granite đi qua
trên dưới 90 năm, đã ngã màu thời gian đen như than. Dù lúc đó hơn 9 giờ của
một ngày đầu Hạ, nhưng sương mù loãng như sữa quấn quýt chân người đi. Đường xuống
dốc dài, uốn lượn quanh co. Tôi tưởng mình đang vén mù sương để bước vào cõi
tiên hạ giới. Đường mòn gần đến thác bắt đầu thắp lên những cánh hoa Đỗ Quyên màu
đỏ rực như ráng chiều rồi vỡ òa thành những ngọn lửa nồng nàn hai bên thác nước
trắng xóa. Những cánh hoa màu lửa nhen trong tim người đi một cảm khái ngoạn
mục. Giúp chúng tôi quên đi những vất vả mệt mỏi khi đi bộ vượt đường đèo dốc đến
thác Đỗ Quyên. Hoa Đỗ Quyên
của Bạch Mã vừa có màu lửa, vừa có màu ráng chiều, lại cũng có màu đỏ như máu,
sắc đỏ nhức nhối một miền đau đến ngỡ ngàng. Theo huyền tích “Chim quốc kêu suốt mùa hè đến khản cổ chảy
máu mắt đến chết đi nên gọi là chim Đỗ Quyên rồi thành hoa Đỗ Quyên đón Hạ về”.
Một họa sĩ trong đoàn, chiêm ngưỡng dòng thác mùa Đỗ Quyên ra hoa, nhanh tay ký
họa, mà ngay hôm ấy anh vẽ được một
bức tranh Thác Đỗ Quyên lộng lẫy, tươi nóng bằng nét cọ tài hoa. Cũng một họa
sĩ nữ vì mê mải chiêm ngưỡng dòng thác từ độ cao 300 mét đỗ xuống, đã bị một
chú vắt lò mò những bước chân đo đến xin tý huyết. Cô luống cuống gọi một em
trai nhà báo khi nghe một người trong đoàn mách nước: “Nhổ nước miếng vắt nhả ra liền”. Cô nói: “Em nhổ bao nhiêu nước bọt cũng được, miễn trôi con vắt ra. Sợ quá!”.
Tôi đi đến dùng ngón cái và ngón trỏ rứt ra. Lại có tiếng bảo: “Anh vò giữa hai lòng bàn tay cho nó hết nhớt
khô queo, là nó toi!”. Tôi không thể nghe lời anh ta. Chú vắt con con cũng
cần sống, cần máu như chúng ta cần thở. Tôi vò nhẹ nó trên hai ngón tay mình
cho nó bớt hung hăng, rồi búng nó vào rừng. Trả nỏ về nơi nó từng hiện diện.
Vậy mà, chuyện cô nàng bị vắt đeo trở thành đề tài nóng và hài ý nhị của đoàn
cho đến kết thúc Trại sáng tác của anh chị em văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế.

Tôi
lại đi một mình giữa rừng cây, chân leo dốc, tai nghe tiếng thì thào của ngàn
lá và trái tim nghe mạch ngầm của đất đang chuyển dinh dưỡng cho từng thớ gỗ nuôi
lớn ngàn cây. Tôi nghĩ, trong đời chúng ta nên có một hay nhiều lần, ở một nơi
nào đó thật tịch lặng, một ngày, hai ngày, ba ngày hay nhiều hơn để lắng nghe
mình, nhìn vào bên trong của mình và lắng nghe sự chuyển động chung quanh. Chúng
ta sẽ nghĩ được những gì chưa nghĩ đến, chưa nghĩ ra. Tôi về đây như về với
nguồn cội, thấy loài người ngược với loài cây. Người hít vào dưỡng khí, cho ra
thán khí, chín lỗ trên thân người đều cho ra đồ bất tịnh, bởi con người là nhà máy
sản xuất chất xú uế; còn cây hấp thu thán khí và tỏa ra dưỡng khí nuôi người,
che chở cho người và bồi dưỡng chất màu cho đất. Đang miên man chìm trong suy
tưởng trong tiếng chim hót ríu rít cành cao, chim chóc, và muôn thú ở đây đều được
sự bảo vệ của người, của cán bộ, công nhân VQGBM xem ra ít sợ hải, sống tự
nhiên thoải mái, nên chi chim hót đến líu lo.
Trước
mắt tôi hiện ra cánh cổng gỗ viết ba chữ Bạch Vân Tự, phía bên trái cổng tự có
tượng Đức Phật Tổ bằng đá quý, nặng gần 25 tấn (trong
đó phần đế nặng 16 tấn) được cung thỉnh về tôn trí trong dịp chùa Bạch Vân đang
trong giai đoạn bắt đầu Đại trùng tu. Đây là dự án do BTS GHPGVN làm chủ đầu
tư. Ngôi chùa sẽ được xây dựng trên diện tích khu đất 3.3 ha trên đỉnh non
thiêng Bạch Mã. Mấy năm trước, sáng ngày 27 tháng 07 năm 2013 nhằm ngày 20 tháng
06 năm Quý Tỵ, BTS GHPGVN tỉnh TT Huế đã long trọng tổ chức Lễ thỉnh tượng về
tôn trí tại chùa Bạch Vân do Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Phương trụ trì,
trong VQGBM, tại núi Bạch Mã. Quang lâm chứng minh tham dự buổi lễ có
Trưởng Lão HT. Thích Đức Phương - Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng Minh GHPGVN;
Trưởng BTS GHPGVN tỉnh TT Huế, Chư tôn đức giáo phẩm chứng minh BTS GHPGVN tỉnh
TT Huế, Chư tôn đức thường trực BTS GHPGVN tỉnh TT Huế, Chư tôn đức Tăng Ni các
ban ngành trực thuộc BTS, Chư tôn đức Tăng Ni các tổ đình, tự viện, tịnh xá,
tịnh thất cùng đông đảo Phật tử từ các tỉnh thành miền Bắc: thủ đô Hà Nội, Lai
Châu, Sơn La và Thừa Thiên Huế. Tôi bước sang đảnh lễ Phật Tổ và Bồ-tát Quán
Thế Âm. Tượng Quán Thế Âm được tạc bằng đá trắng non nước Đà Nẵng, nhũng vòng
tròn nhỏ như những cuộn mây nhỏ khéo xếp lại. Bức tượng được nhà điêu khắc,
khắc từ bức ảnh của nhà báo, nhà nhiếp ảnh Khắc Sóng chụp tại Bạch Mã khi bất
chợt ông thấy mây trên núi Bạch Mã hiện ra Đức Quán Thế Âm. Duyên lành ông bấm
máy và ghi lại được hình dáng tượng Bồ Tát Quán Thế Âm khi chưa kịp tan đi.

Tôi bước lên một trăm lẻ tám
bậc đá, kể ra ở những tuổi sáu mươi cũng có thở phì phò đôi chút, nhưng tôi
chóng khỏe bởi thân tâm mình đang chìm trong yên tĩnh hoang vu. Tôi thỉnh
chuông và đảnh lễ chư Phật. Khi đảnh lễ Đức Địa Tạng Vương Bồ-tát, bất chợt tôi
thấy ảnh của nguyên Đại Tướng Võ Nguyên Giáp được thờ sau lưng Đức Địa Tạng
Vương Bồ Tát. Và, phía trên một bức vách có treo một tờ giấy đã bọc ni-long vì
ẩm ướt nên nhiều nét chữ mờ nhòe: CHỨNG THƯ GIÁM ĐỊNH ĐÁ QUÝ. TƯỢNG PHẬT TỔ
BẰNG ĐÁ CORINDON. UeeHuees
PGS.TS Nguyễn Ngọc Khôi – Giám đốc Trung tâm
DOJILAB (đã ký và đóng dấu). Đứng ở đây, tôi chiêm ngưỡng chư tượng Phật đang
thiền. Chư tượng Phật và chư tượng Bồ-tát đang nhập định rất sâu, sau lưng Bạch
Vân Tự núi Bạch Mã cũng đang thiền, chỉ có gió và mây lao xao cây lá tạo vẻ đẹp
chuyển động, sinh động trong im lặng thánh thiện. Về đến biệt thự tôi tìm hiểu
và được biết rằng: Năm Đại tướng 99 tuổi, con trai của Đại tướng là Võ Điện
Biên vào Bạch Vân Tự quy y cho Đại tướng với Pháp danh là Phúc Bạch Vân. Trong
những ngày loanh quanh với Bạch Mã, thi thoảng tôi gặp các anh em đi phát
quang, dọn dẹp bụi bờ hai bên đường, chăm sóc phong lan... Các anh âm thầm lặng
lẽ với công việc của mình. Có anh sinh ở miền quê, có anh lớn lên ở thành phố
Huế, Hà Nội... nhưng về đây đều chung cùng mục đích bảo vệ rừng nguyên sinh, bảo
vệ côn trùng, muôn thú, hoa trái, cây cỏ, môi trường, môi sinh khe suối, hồ,
thác... VQGBM đó là nhưng người kiểm lâm Bạch Mã.
Đời sống của những người kiểm lâm
gian nan, vất vả nhưng thú vị. Vượt hàng chục cây số với ba lô nặng trịch trên
vai, giống như những chiến sĩ vượt dãy Trường Sơn đi chống Mỹ. Bữa cơm giữa
rừng đơn sơ mà ấm áp bởi những tiếng cười hào sảng của anh em đồng nghiệp. Buổi
sáng núi rừng rất đỗi bình yên trong cảnh không khí trong lành, chim hót, vượn
hú, sóc rộn ràng. Giúp các anh thêm sức, chân cứng đá mềm và lòng yêu rừng, yêu
nghề và yêu cuộc sống chung quanh. Đủ sức vượt những con dốc dựng đứng, những
mô đá nhấp nhô với mục đích đem lại sự bình yên cho những mầm non đang trỗi
dậy, cho những cây cổ thụ được đứng vững và cho cả muôn thú được quyền sống tự
do giữa rừng xanh. Có khi gặp phải những chú rắn hổ, rắn mai, rắn xanh… Nhiều
lúc vô tình dẫm lên chúng. Nhưng nhờ xử trí nhanh nên ít ai bị rắn cắn. Có lẽ các
anh là người bảo vệ rừng, bảo vệ ngôi nhà của muôn thú nên các vị thần núi,
thần sông bảo vệ cho cho các anh! Bất ngờ tôi gặp lại Tiến sĩ Huỳnh Văn Kéo - Giám
đốc VQGBM, mà hơn hai mươi năm trước tôi theo nhà văn Nguyễn Quang Hà và các nhà
báo đi viết cho lâm nghiệp, khi ấy ông là một trung niên mạnh khỏe, tâm huyết
với nghề. Bây giờ ông vẫn vui khỏe, vẫn yêu rừng, tận tụy với nghề như trước.
Ông đã chạm tới độ chín của một người đàn ông dành hết đời mình cho rừng xanh,
núi biếc, cho VQGBM nơi ngàn năm mây bay nên bây giờ ông vẫn có vóc dáng khỏe
mạnh, tươi vui như thế. Ông giới thiệu với chúng tôi VQGBM được mở rộng đến
37.487 ha, 220km2 và chạy dài tận núi Mang (một bên mái núi là tỉnh Quảng Nam,
một bên là Thừa Thiên Huế).
Đêm chia tay với
rừng, chúng tôi thức rất khuya, tiếng hát của các thành viên vang lên những tác
phẩm mới viết vội của minh cho anh em góp ý. Tiếng đàn ca vang trong đêm, trên
non thiêng Bạch Mã như nói lời tri âm, như lời tạ từ hẹn ngày tái ngộ. Anh bạn
nhạc sĩ Việt Hoàng chung phòng với tôi, đọc tôi nghe hai câu thơ của một nữ họa
sĩ : “Cầu Tràng Tiền sáu vài mười hai
nhịp. Lở một nhịp cầu, lở suốt trăm năm”. Anh nói tiếp: “Em xin được đứng trên vai người khổng lồ. Xin câu thơ của nữ họa sĩ
đưa vào tác phẩm mới của em”. Chúng tôi đồng ý thay hai chữ cho phù hợp bản
nhạc: “Lở một nhịp cầu, thương nhớ suốt
trăm năm”. Sáng hôm sau tạm biệt Bạch Mã, mây lưu luyến quấn quýt chạy theo
xe một đỗi đường đèo tiễn biệt người đi. Lòng tôi ấm lại và tự nhiên vang lên lời
hẹn: “Sẽ trở lại một ngày không xa, để
được chiêm ngưỡng vẻ đẹp chuyển dộng nơi ngàn năm mây bay lần nữa”… Trại
viết Bạch Mã, 16042015
Tạp chí Hoa Đàm sô 21